De drie dosha’s: Kapha, Pitta en Vata
Alles in het stoffelijk universum is opgebouwd uit een combinatie van de vijf grote
elementen, aarde, water, vuur, lucht en ruimte. Ook het menselijk lichaam is opgebouwd
uit de 5 elementen. De drie dosha’s (constituties), die we ook wel Vata, Pitta en
Kapha noemen, ontstaan door combinaties van de 5 elementen. Niemand heeft een pure
vata, pitta of kapha constitutie. In realiteit zal de constitutie ontstaan door
een combinatie van vata, pitta en kapha, in allerlei verschillende verhoudingen
bij verschillende individuen. De volgende soorten basisconstituties zijn mogelijk:
1. vata, 2. pitta, 3. kapha,4. vata/pitta, 5. pitta/vata,6. pitta/kapha ,7. kapha/pitta,
8. kapha/vata, 9 vata/kapha, 10 vata/pitta/kapha (uit evenwicht) , 11. sama Dosha
(VPK in evenwicht). Dit zijn er elf, in werkelijkheid zijn ze oneindig met allerlei
kleine variaties.
KAPHA:
De combinatie van aarde en water vormt kapha. Kapha is verantwoordelijk voor de
opbouw en kracht van het levende lichaam (maan). Kapha wordt gevormd in de mond,
longen en maag. Kapha eigenschappen zijn:zwaar, zoet, olieachtig, standvastig, langzaam,
kleverig, koud en zacht. Kapha zorgt voor het beenderstelsel, de voortplanting en
het immuniteitssysteem, en vormt de lichaamsweefsels. De plaatsen waar de kapha
in het lichaam is gelokaliseerd, zijn de maag, de borst, het hoofd, het lichaamsvet
en de gewrichten. Overige kenmerken van de kapha-type:
- het lichaam van de kapha-type is stevig, soepel en krachtig
- Hij/zij is een beetje traag in zijn/haar bewegingen en heeft de neiging tot dik
worden
- Hij/zij is sterk en heeft uithoudingsvermogen.
- Hij/zij houdt van de liefde en is ook geliefd bij anderen.
- Het spijsverteringsvuur is laag, hij/zij eet weinig en langzaam
- Hij/zij heeft weinig nodig omdat de voedingsstoffen goed worden opgenomen , hij/zij
kan gemakkelijk een maaltijd overslaan.
- De haren zijn dik en stevig, de huid is soepel, glanzend, zacht en koel.
- Evenwichtig, standvastig, intelligent, neemt langzaam op maar onthoud alles goed,
goed geheugen.
- Vriendelijk, oprecht, serieus, liefdevol, sociaal vaardig.
- Hij/zij besluit langzaam maar zeker.
- Hij/zij slaapt lang en diep, en droomt over romantiek.
PITTA:
Vuur en water vormen pitta. Pitta is verantwoordelijk voor alle biochemische processen
en is het metabolische, transformerende principe (zon). Pitta wordt gevormd in de
maag, dunne darm, lever en alvleesklier. Pitta-eigenschappen zijn: heet, beetje
olieachtig, scherp, vloeibaar, zurig, licht, bevochtigen. Pitta zetelt voornamelijk
in de dunne darm. Het zorgt voor de lichaamstemperatuur, de algemene uitstraling
van de persoon, het spijsverteringsvuur, de opname van stoffen en de stofwisseling.
Verder is pitta verantwoordelijk voor het zicht (de ogen), de hormoonhuishouding
en de kleuring van bloed en de huid. Overige kenmerken van de pitta persoon:
- Het postuur van de pitta persoon is klein tot normaal.
- Fysiek middelmatig sterk en hij/zij transpireert snel
- Zijn/haar lippen en handpalmen zijn rood van kleur
- Het haar groeit langzaam en is vroeg grijs
- De ogen zijn klein en beweeglijk
- Een pitta persoon is zeer intelligent, heeft een diep inzicht in persoonlijke en zakelijke situaties en kan een goed zakenmens zijn.
- Hij/zij heeft een goed geheugen, is enthousiast, heeft een warm hart, is charmant, denkt helder en ordelijk en spreekt duidelijk.
- Hij/zij neemt gemakkelijk beslissingen en is daar standvastig in
- Hij/zij heeft verantwoordelijkheidsgevoel
- De spijsvertering is sterk, hij/zij eet veel en regelmatig en houdt van koud eten.
- Hij/zij heeft een goede lichaamstemperatuur en een matige interesse in seksualiteit.
- Hij/zij droomt vaak over goud, rijkdom en succes
VATA
Tenslotte ontstaat vata uit de elementen lucht en ruimte. Vata is het stuwende principe
in ons lichaam en zorgt voor alle beweging (wind). Vata wordt gevormd in de dikke
darm en het bekkengebied. Vata eigenschappen zijn droog, veranderlijk, beweeglijk,
licht, koud, subtiel, snel en indringend. Overige kenmerken van de Vata persoon:
- Het postuur is smal en vaak te kort of te lang
- snelle polsslag, lage lichaamstemperatuur, slaapt licht en droomt vaak over reizen en vliegen.
- Hij/zij heeft een dunne en droge huid
- De ogen zijn klein, droog en lichtgevoelig
- De stem is hoog
- De spijsvertering is onregelmatig
- Interesse in seks is wisselend
- Hij/zij is actief, vitaal, enthousiast, vol levenslust, praat en lacht graag.
- Hij/zij neemt snel initiatieven maar vergeet ze ook weer snel
- Hij/zij kan veel activiteiten tegelijk ondernemen
- Haar/zijn korte termijn geheugen is goed, lange termijn geheugen echter niet.